رادیوگرافی دهان و دندان

رادیوگرافی دندان یک روش تشخیصی بسیار رایج و امن در دندانپزشکی است. با استفاده از این روش می توان ساختار داخلی دندان را مشاهده کرد و وجود هر گونه مشکل، مانند پوسیدگی یا دندان نهفته را تشخیص داد. تقریبا هیچ معاینه ای بدون رادیوگرافی تکمیل نمی شود. انواعی از رادیوگرافی ها وجود دارد که دندانپزشک می تواند برای بیمار خود درخواست کند. نوع رادیوگرافی عمدتاً به نوع مراقبت و درمانی که برای بیمار لازم است بستگی دارد. از جمله کاربرد هاییکه گرفتن رادیوگرافی ها برای دندانپزشکان دارند، موارد زیر می باشد : 

  •  پیدا کردن پوسیدگی ها
  • بررسی وضعیت پالپ دندان ها
  •   بررسی ریشه های دندان ها 
  • کنترل سلامتی استخوان های اطراف دندان
  •  تعیین بیماری های پریودنتال(بافت های اطراف دندان)
  •  رویت دندان های در حال تکامل
  •  پایش بهداشت دندان ها برای پیشگیری

بطور کلی رادیوگرافی های دهان و دندان را به دو دسته تقسیم می نمایند : 

الف) رادیوگرافی های داخل دهانی 

ب) رادیوگرافی های خارج دهانی 

 

الف) رادیوگرافی های داخل دهانی : در این مدل از رادیوگرافی ها فیلم در داخل دهان قرار میگیرد . این نوع شایعترین نوع رادیوگرافی هایی است که از دندان ها تهیه می شود. آنها جزئیات بسیار بالایی از دندان، استخوان و بافت های حمایت کننده دهان را آشکار می کنند. شایعترین انواع رادیوگرافی های داخل دهانی عبارتند از:

  • پری آپیکال : نمایی از شکل دندان( از تاج تا استخوان هایی که دندان را دربر گرفته) را نشان می دهد.

  • بایت وینگ : نمایی از دندان های عقبی بالا و پایین را ارائه می کند. این نوع رادیوگرافی به دندانپزشک نشان می دهد این دندانها چگونه به یکدیگر می رسند و در تعیین پوسیدگی بین دندان های عقبی کمک می کند. 

  • اکلوزال: نمای واضحی از کف دهان(در فک پایین) و سقف دهان(در فک بالا) را نشان می دهد. این نوع رادیوگرافی، تکامل دندانی کودک را با نمایش دندان های شیری و دائمی نیز آشکار می کند. 

 

 

ب)رادیوگرافی های خارج دهانی: در این مدل فیلم در خارج از دهان قرار می گیرد. شایعترین انواع رادیوگرافی های خارج دهانی عبارتند از:

  • پانورامیک یا OPG : OPGعبارت اختصاری برای ارتوپانتوگرام است که در واقع تصویر رادیوگرافیکی می باشد که تمام دندان ها را روی یک فیلم نشان می دهد. OPG یک نمای دو بعدی پهن شده از یک نیم دایره، از یک گوش به گوش دیگر، می باشد. در این رادیوگرافی، فک های بالا و پایین به خوبی دیده می شود در حالیکه ساختمان های دیگر تار می گردند. OPG کاملاً متفاوت از فیلم های کوچکی است که توسط دندانپزشکان گرفته شده و نشانگر نمای نزدیک دقیقی از مشکلات یک دندان خاص است. یک فیلم OPG ممکن است به دلایل متفاوتی توسط دندانپزشک درخواست شود اما به طور شایع تر برای برنامه ریزی درمان ارتودنسی به کار می رود. OPG همچنین تعداد، موقعیت و میزان رشد دندان ها، از جمله آنهایی که هنوز درنیامده اند، را نشان می دهد و می تواند همچنین مشکلات دیگری را در استخوان فک پایین یا مفاصل گیجگاهی فکی (TMJ) که فک را به جمجمه متصل می کنند نشان دهد.

  • سفالوگرام: سفالوگرام نیمرخ( یا به طور اختصاری(lateral ceph)) یک رادیوگرافی نیمرخ صورت است که استخوان ها و شکل صورت را در حالت نیمرخ روی فیلم نشان می دهد. سفالوگرام در تشخیص مشکلات ارتودنتیک و برای برنامه ریزی درمانی به کار می رود.

OPG و سفالوگرام روش های تشخیصی اساسی در دندانپزشکی و ارتودنسی می باشند. 

روش های نامبرده جزو رادیوگرافی هایی بودند که به ما تصاویر دوبعدی را ارائه می دهند . علاوه بر این ها، روش هایی وجود دارد که به ما تصاویر سه بعدی از ساختمان دهان و دندان ارائه می دهند. یکی از این روش ها عبارتند از: 

تکنیک تصویر برداری CBCT : این نوع رادیوگرافی نمایی سه بعدی از دهان بیمار ارائه می دهد. دید سه بعدی برای اندازه گیری فضا و نحوه رشد دندان های فرد توسط دندانپزشک مفید است.